در دنیای پرشتاب و پرهیاهوی امروزی، جادهها و خیابانها نه تنها محلی برای جابجایی، بلكه آیینهای از شخصیت و رفتارهای ما شدهاند. بهطوری كه میتوان گفت رانندگی هر فرد بازتابی از درون اوست، بازتابی از شخصیت و وضعیت روانی او.
به گزارش رادیو سلامت، دكتر «فرشاد شیبانی»، متخصص روانشناسی بالینی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران، به بررسی دقیق این ارتباط پرداخت. او تاكید كرد كه رانندگی افراد نشاندهنده شخصیت آنهاست و برخی افراد به دلیل ویژگیهای شخصیتی خاص خود، مستعد رانندگیهای پرخطر هستند.
شیبانی توضیح داد: برخی افراد كه در روانشناسی به آنها شخصیت تیپ A (تحت تنش) میگوییم، شتابزده رفتار میكنند و صبر و سرعت مطمئنه را اتلاف وقت میدانند. این افراد نه تنها در گوش دادن حرفهای دیگران كمحوصلهاند، بلكه در حرف زدن خودشان هم بیحوصله هستند و معمولاً در معرض بیماریهای قلبی و عروقی قرار دارند.
وی افزود: افرادی كه از سرعت مجاز تجاوز میكنند ممكن است توانایی قضاوت و درك واقعیت را از دست داده باشند. مصرف الكل، مواد مخدر یا ابتلا به اختلالات روانپزشكی میتواند این موضوع را تشدید كند. همچنین، افرادی كه مبتلا به اختلال شخصیت ضداجتماعی یا خودشیفته هستند، حقوق دیگران را نادیده گرفته و احترام به قوانین برایشان بیمعناست.
این متخصص روانشناسی با اشاره به افرادی كه عزت نفس و اعتماد به نفس كاذبی دارند، گفت: این افراد ممكن است در توانایی خود برای كنترل وسیله نقلیه اغراق كنند و دچار اشتباه شوند. بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی نیز در دورههای مانیا، توانایی قضاوت درست را از دست میدهند و رفتارهای پرخطر زیادی از جمله رانندگی بیمحابا انجام میدهند.
شیبانی همچنین به اهمیت مدیریت عواطف منفی در رانندگی اشاره كرد و اظهار داشت: برخی افراد نمیتوانند عواطف منفی خود را تنظیم كنند و تحت تأثیر این هیجانات، رانندگی میكنند. این افراد ممكن است در شرایط ترافیكی دست به رفتارهای پرخطری مانند حركات مارپیچ بزنند.
وی تاكید كرد: آموزش مقررات راهنمایی و رانندگی نباید محدود به زمان دریافت گواهینامه باشد و از دوران كودكی باید به اهمیت پایبندی به قوانین توجه شود. همچنین، برنامههای تشویق محور برای رانندگان منضبط و مسئول میتواند بسیار كمككننده باشد. مشوقهایی مانند استفاده رایگان از خدمات شهری، كاهش عوارض سالانه خودرو و تخفیف برای سوخت میتواند كمككننده باشد.
شیبانی در ادامه گفت: همچنین نصب دوربینهای پیشرفته و جریمههای سنگین برای رانندگی پرخطر، محرمیت از رانندگی برای متخلفین و توقیف خودرو به مدت طولانی نیز میتواند سودمند باشد
این متخصص روانشناسی در پایان خاطرنشان كرد: “افرادی كه متقاضی دریافت گواهینامه رانندگی هستند باید از نظر سلامت روان ارزیابی شوند و تنها افرادی كه سلامت روان لازم را دارند، مجوز رانندگی دریافت كنند. بهكارگیری روانشناسان متخصص در این حوزه میتواند كمك شایانی به امنیت جانی و روانی مردم كند.”
